Osobowość lękliwa a stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego

Osobowość lękliwa - charakterystyka zaburzenia osobowości

Osobowość określana jako lękliwa (wycofująca się) cechuje się uporczywym i wszechogarniającym uczuciem napięcia i niepokoju, poczuciem społecznego nieprzystosowania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób.

 

Osobowości lękliwej towarzyszy niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludźmi, o ile nie zapewniają akceptacji. Ponadto lękliwość przejawia się w unikaniu kontaktów społecznych lub zawodowych, które pociągają za sobą istotny kontakt z ludźmi, z powodu obawy przed krytyką, brakiem akceptacji lub przed odrzuceniem. Zaburzeniu osobowości towarzyszy nadwrażliwość na odrzucenie lub krytykę. Osoba przeżywa tak silnie lęk przed odrzuceniem, że każdą formę krytyki, a nawet drobnego żartu, odbiera bardzo personalnie.

 

Jeden z małżonków posiada osobowość lękliwą. Czy to może stać się przyczyną rozwodu kościelnego?

Osoby dotknięte zaburzeniem odczuwają chroniczne uczucie niepokoju, nieatrakcyjności, niższości, nieprzystosowania społecznego. Silna niechęć do wchodzenia w bliższe związki wynikająca z obawy przed krytyką lub odrzuceniem najcześciej prowadzi do ograniczonego styl życia, polegającego na unikajaniu kontaktu społecznego lub zawodowego. Opisywane zaburzenie osobowości często w znaczącym stopniu wpływa na relację małżeńską. Typ osobowości lękliwej (unikającej) może doprowadzić do tego, że osoba nie będzie w stanie tworzyć związku partnerskiego i spełniać obowiązków małżeńskich wskazanych w prawie kanonicznym. To z kolei może stać się przyczyną tzw. rozwodu kościelnego i unieważnienia małżeństwa.

 

Osobowość lękliwa - zaburzenie osobowości w procesie unieważnienia małżeństwa

Zaburzenia osobowości są często wskazywane przez stronę w kościelnym procesie małżeńskim. W takim przypadku przedmiotem badań przez sąd kościelny będzie wpływ zaburzeń osobowości na zdolność osoby do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Adwokaci kościelni często tłumaczą osobom chcącym w ten sposób uzyskać rozwód kościelny, że kluczowe w sprawie odnoszącej sie do zaburzeń osobowości lękliwej jest udowodnienie związku między przeżywanym przez małżonka lub małżonkę lękiem a nieumiejętnością budowania relacji małżeńskiej.  

 

Z punktu widzenia prawa kanonicznego istotne będzie również to, kiedy ukształtowała się osobowość lękliwa. Należy zbadać wpływ przeżywanego lęku na niepowodzenie związku. Istotny jest także poziom zaburzenia. Lekkie dysfunkcje nie będą istotne z punktu widzenia prawa kanonicznego. Natomiast jeśli osoba boryka się z ciężkim zaburzeniem osobowości, może zaistnieć sytuacja, że małżeństwo zostanie uznane za nieważnie zawarte. Każdy z przypadków należy jednak indywidualnie skonsultować z doświadczonym adwokatem kościelnym, który wskaże nam, czy konkretny przypadek zaburzenia osobowości np. osobowości lękliwej, może stać się przyczyną tzw. rozwodu kościelnego.

 

Teskt opr. na pdst. Ks. S. Paździor Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle, Kan. 1095 n. 3.

---

Rozwód kościelny i unieważnienie małżeństwa to potoczne sformułowania, błędne z punktu widzenia prawa kanonicznego. W powyższym tekście używamy ich, mając na uwadze praktyczne użycie tych pojęć przez naszych klientów. Jeśli posiadasz wątpliwości, co do poruszonych zagadnień prawnych, zapraszamy do konsultacji z naszymi adwokatami kościelnymi w Poradni Salomon. Nasza kancelaria kanoniczna działa m.in. w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu.