Stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego - koszty związane z procesem

Koszty związane z prowadzeniem procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa należy podzielić na koszty procesowe (ustalane przez sąd kościelny) i koszty ewentualnej pomocy prawnej (reprezentacja adwokata kościelnego).

Koszty związane z procesem o nieważność małżeństwa kościelnego (mylnie zwanego rozwodem kościelnym)

Kosztami procesowymi sąd kościelny obciąża wyłącznie stronę powodową (proszącą o proces). Inaczej niż w sądach powszechnych, sąd kościelny nie ma mocy egzekwowania kosztów procesowych od strony pozwanej, tym bardziej, że nie zawsze strona pozwana bierze czynny udział w procesie - nie jest do tego zobligowana żadnymi środkami przymusu (np. w postaci grzywny). Oczywiście strony, które zgodnie ustaliły, że razem wystąpią o prawomocne stwierdzenie nieważności małżeństwa mogą podzielić się kosztami, ale jest to decyzja dobrowolna, szczególnie strony pozwanej. Może się natomiast zdarzyć, że sąd zobliguje stronę pozwaną do uiszczenia części kosztów, kiedy strona pozwana weźmie czynny udział w procesie i będzie prosiła o rozszerzenie podstawy prawnej, z której ma być dowodzona nieważność małżeństwa.

Koszty procesowe w różnych sądach kościelnych

Koszty procesowe są naliczane w różny sposób, najczęściej stanowi o tym regulamin danego sądu. W praktyce przyjęły się dwa rozwiązania: pierwsze, gdzie kwota jest zryczałtowana i ustalona w tej samej wysokości dla każdego ubiegającego się o nieważność małżeństwa (rozpiętość dość duża od blisko 1000 zł do prawie 3000 zł, w zależności od ogólnie pojętej zamożności wiernych danej diecezji i przyjętych w niej kosztów życia); drugie, gdzie koszty uzależnia się od miesięcznego wynagrodzenia wnioskodawcy i ustala na podstawie przyjętych widełek - niższe koszty dla osób nieosiągających wysokiego wynagrodzenia i koszty z górnej granicy adekwatnie dla osób otrzymujących wysokie dochody w skali miesiąca. Kwota kosztów procesowych jest ustalana jednorazowo, zazwyczaj sądy nie sprzeciwiają się, aby opłatę uiszczać ratalnie w przypadku, gdy wnioskujący ma trudność z jednorazową zapłatą. 

Koszty pomocy prawnej w procesie o nieważność małżeństwa kościelnego

Koszty pomocy prawnej są uzależnione od:

• kompetencji i doświadczenia adwokata podejmującego zlecenie (staż pracy, ilość przeprowadzonych procesów, wykształcenie/tytuł naukowy)
• zakresu prac w danej sprawie (kompleksowa obsługa procesu czy pomoc wyłącznie w konkretnej czynności procesowej lub sporządzeniu pisma)
• odpowiedzialności jaką ponosi adwokat przed klientem jak i przed sądem (pełnomocnictwo, zlecenie obrony)
• miasta, w którym klient jest obsługiwany (ze względu na zróżnicowanie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej innych dla różnych miast).